مرکاپتو اتانول
Mercapto ethanol
مرکاپتو اتانول یک ترکیب شیمیایی با فرمول HOCH2CH2SH می باشد که به عنوان احیا‌کننده باندهای دی‌سولفیدی و آنتی اکسیدان بیولوژیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد، به‌طور صنعتی بتا مرکاپتو اتانول از طریق واکنش اکسید اتیلن با سولفید هیدروژن در حضور کاتالیزور Thiodiglycol تولید می‌شود. مرکاپتو اتانول به صورت مایع بی رنگ با نقطه جوش 154درجه می‌باشد، این مواد از جرم مولی 78.13 است.
این ماده به دلیل بوی زننده خاص ترکیبات گوگردی، یک ماده ارزشمند در سنتز بسیاری از سموم و مواد شیمیایی از جمله داروها، حشره‌کش‌ها، لاستیک‌های سنتزی، ترکیبات فلوتاسیون، پلاستی سایزرها و ترکیبات مورد مصرف در نساجی است و همچنین یک واکنش‌گر بیوشیمیایی نیز محسوب می‌شود. مرکاپتواتانول از اکسید شدن پروتئین جلوگیری می کند.
مرکاکاپتو اتانول در حوزه بیولوژی دارای سه‌کاربرد اساسی است که به شرح ذیل می باشد:
احیای پروتئین‌ها :
مرکاپتو پروتئین‌هایی که دارای پیوندهای دی سولفیدی میان گروه‌های تیول و دنباله سیستئین هستند، با استفاده از اتانول دناتوره می‌شود، با از بین رفتن پیوندهای دی سولفیدی ساختار سوم و چهارم این پروتئین‌ها مختل شده و آنالیز پروتئین برای تحقیقات آتی تسهیل خواهد شد.
جلوگیری از اکسید شدن پروتئین ها:
بتا مرکاپتو اتانول همانند سایر مواد احیا کننده، در واکنش‌های آنزیمی مانع از اکسیداسیون دنباله‌های سولفیدریلی شده و در نتیجه باعث حفظ فعالیت پروتئین می‌گردد. این خاصیت باعث استفاده 2 مرکاپتو اتانول به عنوان بافر استاندارد در سنجش‌های آنزیمی می‌گردد.
دناتوره کردن ریبونوکلئازها:
در برخی موارد مرکاپتو اتانول در فرآیند استخراج RNA به منظور حذف ریبونوکلئازها در طول لایز سلولی مورد استفاده قرار می‌گیرد، حضور باندهای دی سولفیدی فراوان در ساختار آنزیم‌های ریبونوکلئاز موجب پایداری زیاد این آنزیم می‌گردد، بنابراین این بتا مرکاپتو اتانول با تخریب این باندها موجب دناتوره شدن غیر قابل برگشت آنزیم‌ها می‌گردد.
